Belangrijk om aan het begin van dit artikel op te merken is dat op basis van onze huidige informatiepositie slechts een fractie van de npo’s mogelijk is betrokken bij terrorismefinanciering. Daarbij bestaat er onderscheid tussen legitieme npo’s die worden misbruikt door individuen (infiltranten), en npo’s die worden opgezet als dekmantel. In dit artikel focussen we ons niet op één casus maar kijken we naar het patroon dat uit meerdere casussen naar voren komt.

Verschijningsvormen
Misbruik van npo’s voor terrorismefinanciering kent verschillende verschijningsvormen. Denk aan het afromen van fondsen, misbruik van de activiteiten van non-profit organisaties en het voordoen alsof er sprake is van een non-profit organisatie.[1] In dit laatste geval wordt bijvoorbeeld gedaan alsof er geld wordt ingezameld voor een humanitair doel, terwijl het in werkelijkheid in de handen komt van terroristen.

Stromannen
Terroristen maken geregeld gebruik van tussenpersonen om hun transacties te verhullen. Of ze zetten hiervoor stromannen in: iemand die overboekingen doet als bestuurder van een organisatie, terwijl in die organisatie feitelijk heel iemand anders aan de touwtjes trekt. Een stroman wordt soms ingezet als de eigenlijke bestuurder negatief in het nieuws is. Die kan daardoor onder eigen naam geen overboekingen doen of geld fysiek verplaatsen, zonder dat bij een bank of betaaldienstverlener de alarmbellen afgaan. Daarnaast worden privérekeningen van bestuurders en personen in hun sociale omgeving gebruikt voor de activiteiten van de non-profit organisatie.

Risico-elementen
Soms is er sprake van risico-elementen bij een npo, in combinatie met het ontplooien van activiteiten in gebieden waar terroristen actief zijn. Denk hierbij aan niet of foutief inschrijven bij de Kamer van Koophandel, met onjuiste of verouderde informatie. Of aan onnodig complexe structuren voor financiën en transacties, waardoor de herkomst en bestemming van het geld niet duidelijk is. Ook een groot aantal contante donaties en/of uitgaven zonder verantwoording kan een risico-element zijn. [2]

Let wel: het gaat hier om enkele mogelijke risico’s. Zorgvuldigheid is altijd geboden. Zo kan contant geld in sommige situaties noodzakelijk zijn voor humanitaire hulp of ontwikkelingssamenwerking. Een enkel risico is bovendien nog geen indicatie dat er iets mis is met de npo.