De FIU-Nederland ontvangt vanuit de meldingsplichtige instellingen ongebruikelijke transacties die zij analyseert in het kader van witwassen, onderliggende delicten en terrorismefinanciering. Deze analyses zijn gebaseerd op onder andere onze eigen database, bronnen zoals opsporingsinformatie en de verzoeken die wij mogen doen op basis van artikel 17 van de Wwft. Zo beoordelen wij of er voldoende grond is om een transactie al dan niet gebundeld met andere gemelde transacties verdacht te verklaren.

Een verdachte transactie (VT) wordt gedeeld met de relevante inlichtingen-, veiligheids-, en opsporingsdiensten en kan desgewenst gebruikt worden voor analyse doeleinden en als start-, stuur- en procesinformatie. Belangrijk om te vermelden is dat een verdachte transactie niet gelijk staat aan een verdenking zoals opgenomen in artikel 27 van het wetboek van Strafvordering. Wel heeft FIU-Nederland beoordeeld dat de informatie gelegen in de transactie mogelijk van belang kan zijn voor het voorkomen en opsporen van misdrijven om zo de integriteit van het financiële stelsel te waarborgen. De inlichtingen-, veiligheids-, en opsporingsdiensten bepalen zelfstandig of zij gebruik willen/ kunnen maken van de verdacht verklaarde transacties.

Indien wij een door u gemelde transactie verdacht verklaren, krijgt u hiervan in beginsel een bericht. De uitzondering is als er zwaarwegende redenen zijn om dit bericht niet te versturen, bijvoorbeeld een afbreukrisico.

Het bericht dat een gemelde transactie verdacht verklaard is, de zogenoemde dissemination notification, ontvangt u in het portaal. Het is belangrijk dat u op basis hiervan niet zonder meer conclusies trekt. Wij mogen namelijk niet delen waarom een transactie verdacht wordt verklaard en dus blijft de exacte reden voor u als melder onbekend. Ons advies is dan ook om een verdachtverklaring te zien als extra informatie. Niet meer en niet minder. Op basis van uw eigen informatiepositie en uw risicobereidheid maakt u als poortwachter vervolgens een afweging wat te doen. Een voorbeeld zou kunnen zijn om de omstandigheden van de transactie nog eens grondig te analyseren. Zo vergroot u uw inzicht in eventuele risico’s.

Wilt u weten of de FIU-Nederland persoonsgegevens van u heeft en of u die kunt inzien?

Het antwoord op die vragen is te vinden in de Wet politiegegevens (Wpg). In het kort komt het erop neer dat u deze gegevens bij ons niet mag inzien. Hoe zit dat?

Alle ongebruikelijke transacties die bij ons gemeld zijn blijven, zoals de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) voorschrijft, vijf jaar bewaard in onze database. Om een indruk te geven van de omvang van deze database, in 2022 ontvingen wij ruim 1,8 miljoen ongebruikelijke transacties (OT’s). Er is wettelijk bepaald dat de OT-informatie die wij hebben, dus de ongebruikelijke transacties en de bijbehorende persoonsgegevens, vallen onder de rubricering Staatsgeheim – Geheim, zie artikel 4 van het Besluit voorschrift informatiebeveiliging rijksdienst – bijzondere informatie. Alleen geautoriseerde FIU-medewerkers hebben toegang tot deze gegevens.

Hoewel de Wpg in artikel 25 stelt dat betrokkenen het recht hebben op inzage in de persoonsgegevens die over hem/ haar verwerkt worden, staan in artikel 27 echter uitzonderingen genoemd op dit inzagerecht. Als u ons vraagt om inzage, zal worden uitgelegd dat hierop een uitzondering uit artikel 27 van toepassing is. Daar staat onder andere dat geen inzage hoeft te worden gegeven als dat voorkoming en opsporing van strafbare feiten op een onaanvaardbare wijze belemmert.