Onder schijnbedrijven verstaan we in dit artikel bedrijven waar geen of nauwelijks echte bedrijfsactiviteiten plaatsvinden. Een dergelijk bedrijf biedt voor criminelen een goede dekmantel om geldstromen te versluieren. Dit doen de criminelen door geldbedragen op de rekeningen van dit soort bedrijven te storten en weer door te boeken naar andere rekeningen, zodat de geldstroom lastiger traceerbaar wordt.

Tussenpersoon of adviseurs
In onze analyses zien we voorbeelden van schijnbedrijven die worden opgericht met hulp van criminele tussenpersonen. Dit is bijvoorbeeld iemand die thuis is in financiën en goed weet hoe hij de benodigde documentatie in orde maakt. Deze persoon begeleidt bijvoorbeeld bij de Kamer van Koophandel en de inschrijving bij de notaris.

Katvanger
Criminelen en/of criminele tussenpersonen zetten soms ook katvangers in om bedrijven op te richten. Op papier is het bedrijf (en/of de bijhorende bankrekeningen) dan van de katvanger. De crimineel blijft zo uit het zicht maar heeft feitelijk wel de zeggenschap en beschikt over de bankrekening. De katvanger kan in ruil dan een vergoeding krijgen.

Meldingen
De meldingen van ongebruikelijke transacties waarbij het vermoeden is van een schijnbedrijf of katvanger, komen onder andere van notarissen. Zij spelen immers een belangrijke rol bij de oprichting van ondernemingen (rechtspersonen). Het valt ze bijvoorbeeld op dat de aanvrager geen of weinig ervaring in de branche heeft. Of het bedrijf wordt ingeschreven op een woonadres dat niet logisch is gezien de bedrijfsactiviteiten. Denk hierbij aan een bedrijf dat zou moeten beschikken over een grote opslag maar gevestigd is in een rijtjeshuis.

Schakel in netwerk
Gecombineerd kunnen ook meldingen van andere meldergroepen zicht geven op schijnbedrijven of de inzet van katvangers. Zo ontvingen we bijvoorbeeld een melding over het ontvangen en wegboeken van grote sommen geld binnen een korte periode over een bankrekening van een jonge rechtspersoon. Uit onze analyse kwam naar voren dat deze rechtspersoon een schakel was in een netwerk van schijnbedrijven.

Eén katvanger, meerdere schijnbedrijven
Tijdens een andere analyse werd duidelijk dat één katvanger een groot aantal bedrijven op naam had staan. Er werd geld witgewassen voor een crimineel netwerk en er was sprake van meerdere fiscale fraudes. Meldingen van zowel notarissen als banken speelden in deze analyse een belangrijke rol.