Typologieën
Op deze pagina staan witwastypologieën. Een typologie is een specifiek kenmerk van een manier waarop mensen witwassen. Deskundigen stellen typologieën op door te kijken naar bekende manieren die criminelen gebruiken om zwart geld wit te wassen. Rechterlijke uitspraken zijn hierbij belangrijk. In een uitspraak beschrijven rechters welke manier verdachten hebben gebruikt en oordelen ze of er daadwerkelijk sprake was van witwassen. Het hoofd van FIU-Nederland stelt de witwastypologieën in Nederland vast.
Wanneer de opsporing gedrag ziet dat past bij een vastgestelde typologie, kan dit helpen om een verdenking van witwassen te krijgen. Hierdoor mag de opsporing andere bevoegdheden gebruiken om het verder te onderzoeken.
Daarnaast zijn typologieën van belang voor banken en andere meldingsplichtige instellingen om witwasrisico’s te herkennen en maatregelen te nemen en om meldingen te doen in het kader van de Wwft.
Nieuwe ervaringen in het voorkomen van witwassen en het financieren van terrorisme worden gebruikt om deze lijst bij te werken met nieuwe typologieën. Als een geval overeenkomt met de kenmerken hieronder, kan dit wijzen op witwassen. Hieronder vindt u een overzicht van typologieën die op dit moment gelden en gebruikt kunnen worden.
Categorieën
1. Typologieën uit de oude aanwijzing witwassen en de memorie van toelichting witwassen vastgesteld op 01-08-2016:
1.1 Typologieën uit oude aanwijzing witwassen
1.2 Typologieën uit de memorie van toelichting bij de wet tot strafbaarstelling van witwassen (artikel 420 bis e.v. WvSr) uit 2001
2. Nieuwe nationale typologieën n.a.v. onderzoeken:
2.1. Ondergronds bankieren (2016)
2.2. Aan- en verkoop van virtuele betaalmiddelen (2017)
Jurisprudentie vormt daarnaast voortdurend een belangrijke bron van typologieën. De op onze website getoonde overzichten zijn dan ook niet uitputtend.
Op internationaal niveau worden ook typologieën vastgesteld, met name in het kader van de FATF. Zie hiervoor verder de website van de FATF http://www.fatf-gafi.org.
Witwassen met cryptovaluta (2025)
Op basis van Nederlandse jurisprudentie zijn in 2025 typologieën vastgesteld in het kader van witwassen met cryptovaluta. Deze cryptovaluta specifieke typologieën behandelen onderwerpen zoals het doorbreken van het transactiepad, anonimiteit, wisselingen van en naar fiat geld en verhulling via katvangers en luiden als volgt:
1. Een typische vorm van witwassen is wanneer cryptovaluta afkomstig uit de handel in verdovende middelen of geneesmiddelen of wapens, (online) diefstal, oplichting, afpersing, computervredebreuk, phishing, malware, (helpdesk)fraude en/of onrechtmatige toegang tot (een) cryptovaluta-wallet(s), al dan niet via darkweb-markten, worden verhuld door het doorbreken van het transactiepad, bijvoorbeeld met een cryptovaluta-mixer. Deze cryptovaluta worden vervolgens omgezet in contant geld met behulp van een cryptobetaalkaart en/of worden omgezet naar giraal geld via een cryptovaluta-exchange om vervolgens te worden omgezet in contant geld. Dit gebeurt al dan niet door tussenkomst van illegale handelaren in cryptovaluta en/of door tussenkomst van (on)bewuste katvangers en rechtspersonen en hun bankrekening en/of hun account bij een cryptovaluta-exchange.
2. Een typische vorm van witwassen is wanneer de contante of girale opbrengsten uit enig misdrijf worden omgezet in cryptovaluta als (tijdelijke) bestemming van het witwassen, naast de meer klassieke bestemmingen van witwassen zoals levensonderhoud, luxe goederen, auto's en vastgoed.
3. Het doorbreken van het transactiepad na enig misdrijf, bijvoorbeeld door het gebruik van een cryptovaluta-mixer, verbergt en verhult de herkomst / vindplaats / verplaatsing / rechthebbende van de cryptovaluta.
4. Het voorhanden hebben en omzetten van cryptovaluta waarvan de herkomst grotendeels afkomstig is uit darkweb-markten.
5. De koper of verkoper van cryptovaluta voor contant geld die een substantieel hoger dan marktconforme commissie betaalt of rekent, bijvoorbeeld van 3% of meer voor een anonieme transactie van cryptovaluta naar contant geld terwijl bij reguliere crypotovaluta-exchanges minder dan 1% wordt gerekend voor een transactie van cryptovaluta naar giraal geld. Een legaal economisch motief voor het betalen of rekenen van een hoge commissie ontbreekt, waardoor de enige logische verklaring is dat betaald wordt voor anonimiteit.
6. De verkoper en koper van cryptovaluta voor contant geld spreken voor het verrichten van hun transactie af op een openbare plaats, zoals een fastfoodrestaurant, een station of op straat, om anonimiteit en veiligheid te waarborgen.
7. Een handelaar in cryptovaluta adverteert met anonimiteit en/of garandeert anonimiteit.
8. Een handelaar in cryptovaluta verhult zijn identiteit door bijvoorbeeld zijn diensten aan te bieden op darkweb-markten en/of door anonieme cryptotelefoons te gebruiken en/of door een anonieme communicatie-applicatie te gebruiken.
9. Een handelaar in cryptovaluta die de identiteit van zijn klanten en/of de herkomst van hun fondsen verhult door geen boekhouding of administratie te hebben waaruit de identiteit van zijn klanten en/of de herkomst van hun fondsen blijkt.
10. Cryptovaluta worden, zonder legaal economisch motief, vanaf een exchange-account uitgekeerd op een bankrekening van een andere (rechts)persoon dan de exchange-accounthouder.
11. Om als koper of verkoper van cryptovaluta anoniem te blijven en de compliance controle bij een cryptovaluta-exchange te ontwijken, wordt er verhuld door gebruik te maken van een niet-gereguleerde derde partij die cryptovaluta omzet in contant geld of andersom. Een legaal economisch motief voor een dergelijke tussenstap ontbreekt.
12. Het laten uitbetalen van de opbrengst van enig misdrijf in cryptovaluta op een anoniem adres en het omzetten van contant geld of giraal geld afkomstig uit enig misdrijf in cryptovaluta op een anoniem adres zijn op zichzelf handelingen van verhullende aard, nu als gevolg daarvan de rechthebbende op dat vermogen niet eenvoudig meer kan worden achterhaald. Deze intrinsiek verhullende eigenschap van cryptovaluta, als gevolg van de blokchaintechnologie, maakt het mogelijk om anoniem en buiten het zicht van overheden en financiële instellingen wereldwijd transacties te verrichten en vermogen te bezitten. Hoewel transacties in cryptovaluta voor iedereen zichtbaar zijn in de blockchain staat anonimiteit de koppeling met de identiteit van een (rechts)persoon in de weg. Deze hoge mate van anonimiteit bij het gebruik en bezit van cryptovaluta maakt dat cryptovaluta aantrekkelijk zijn gebleken als betaalmiddel en vermogensbestanddeel in het criminele circuit.
13. Een typische vorm van witwassen is wanneer cryptovaluta
afkomstig uit enig misdrijf worden omgezet in giraal geld en vervolgens contant
worden opgenomen in kleine tranches om zo onder de meldgrens te blijven, ook
wel bekend als ‘smurfen’.
Tevens blijkt uit het jurisprudentie-onderzoek naar witwassen
met cryptovaluta dat de volgende algemene typologieën passen bij het thema
cryptovaluta:
1. Een uitgavepatroon en/of (een) transactie(s) en/of vermogen die/dat niet
verklaarbaar is/zijn en/of in aanzienlijke mate niet in verhouding staat/staan
tot het op dat moment bekende legaal inkomen of vermogen (bijvoorbeeld zoals
bekend bij de Belastingdienst en/of financiële instellingen).
2. Het beheer of gebruik van een bankrekening, een (crypto)betaalkaart of een account
bij een cryptovaluta-exchange die op naam van een derde is gesteld, zonder
legaal economisch motief. Deze derde kan een (on)bewuste katvanger of een
rechtspersoon betreffen.
3. Een kenmerk dat veel gevallen van witwassen gemeen hebben is dat handelingen plaats
vinden die overigens – los van het beoogde witwassen – geen redelijk
bedrijfseconomisch doel kunnen dienen.
4. Een veelvuldig gebruikte methode is het bij wisselkantoren met grote regelmaat
inwisselen van grote hoeveelheden, in kleine coupures verdeelde, buitenlands
valuta tegen Nederlands geld. Dit gebeurt door koeriers of strolieden, die soms
door anderen – kennelijk toezichthouders – worden vergezeld. De aanbieders van
het geld gaan soms akkoord met ongebruikelijke, erg nadelige wisselcondities.
Deze methode heeft veelal betrekking op de opbrengsten uit drugshandel.
5. Een typische vorm van witwassen is het rondpompen van geld door veelvuldige
overschrijvingen tussen verschillende rekeningen. Credit en debet verrichtingen
volgen elkaar, om onverklaarbare redenen, in hoog tempo op en saldi gaan in één
maand van 0 naar enkele miljoenen euro’s en weer terug. Vaak wordt de paper
trail onderbroken door contante opnames of de aankoop van cheques.
Bewijsstukken getoond ter onderbouwing van de transactie, zoals overeenkomsten
van lening, koopcontracten, garanties en dergelijke, lijken vaak vals of
juridisch defect. Partijen bij een transacties schijnen soms verwant of zelfs
dezelfde personen te zijn.
6. Het feit dat er geen legale economische verklaring is voor de gewisselde
valutasoorten en de frequentie van de wisselingen.
7. Het ontbreken van een legale economische verklaring voor het wisselen van grote
geldbedragen.
8. Het contant omwisselen in een witwascyclus wordt vaak gedaan ter onderbreking van
de "papertrail".
9. Bij grote hoeveelheden contant geld in diverse valuta: het is een feit van algemene
bekendheid dat diverse vormen van criminaliteit gepaard gaan met grote
hoeveelheden contant geld in diverse valuta.
10. Bij fysiek vervoer van grote bedragen in contanten: het fysiek vervoeren
van grote bedragen in contanten brengt een aanzienlijk veiligheidsrisico met
zich.
11. Geldbedragen van behoorlijke omvang, in contante coupures,
die niet terug zijn te vinden in (officiële) boeken van en evenmin kunnen
worden verantwoord met stukken van reguliere handelsactiviteiten
12. Voorhanden hebben van grote hoeveelheden contant geld zonder noodzaak
daartoe op grond van bedrijf of beroep.
Op basis van Nederlandse jurisprudentie zijn in 2025 typologieën vastgesteld in het kader van witwassen met cryptovaluta. Deze cryptovaluta specifieke typologieën behandelen onderwerpen zoals het doorbreken van het transactiepad, anonimiteit, wisselingen van en naar fiat geld en verhulling via katvangers en luiden als volgt:
1. Een typische vorm van witwassen is wanneer cryptovaluta afkomstig uit de handel in verdovende middelen of geneesmiddelen of wapens, (online) diefstal, oplichting, afpersing, computervredebreuk, phishing, malware, (helpdesk)fraude en/of onrechtmatige toegang tot (een) cryptovaluta-wallet(s), al dan niet via darkweb-markten, worden verhuld door het doorbreken van het transactiepad, bijvoorbeeld met een cryptovaluta-mixer. Deze cryptovaluta worden vervolgens omgezet in contant geld met behulp van een cryptobetaalkaart en/of worden omgezet naar giraal geld via een cryptovaluta-exchange om vervolgens te worden omgezet in contant geld. Dit gebeurt al dan niet door tussenkomst van illegale handelaren in cryptovaluta en/of door tussenkomst van (on)bewuste katvangers en rechtspersonen en hun bankrekening en/of hun account bij een cryptovaluta-exchange.
2. Een typische vorm van witwassen is wanneer de contante of girale opbrengsten uit enig misdrijf worden omgezet in cryptovaluta als (tijdelijke) bestemming van het witwassen, naast de meer klassieke bestemmingen van witwassen zoals levensonderhoud, luxe goederen, auto's en vastgoed.
3. Het doorbreken van het transactiepad na enig misdrijf, bijvoorbeeld door het gebruik van een cryptovaluta-mixer, verbergt en verhult de herkomst / vindplaats / verplaatsing / rechthebbende van de cryptovaluta.
4. Het voorhanden hebben en omzetten van cryptovaluta waarvan de herkomst grotendeels afkomstig is uit darkweb-markten.
5. De koper of verkoper van cryptovaluta voor contant geld die een substantieel hoger dan marktconforme commissie betaalt of rekent, bijvoorbeeld van 3% of meer voor een anonieme transactie van cryptovaluta naar contant geld terwijl bij reguliere crypotovaluta-exchanges minder dan 1% wordt gerekend voor een transactie van cryptovaluta naar giraal geld. Een legaal economisch motief voor het betalen of rekenen van een hoge commissie ontbreekt, waardoor de enige logische verklaring is dat betaald wordt voor anonimiteit.
6. De verkoper en koper van cryptovaluta voor contant geld spreken voor het verrichten van hun transactie af op een openbare plaats, zoals een fastfoodrestaurant, een station of op straat, om anonimiteit en veiligheid te waarborgen.
7. Een handelaar in cryptovaluta adverteert met anonimiteit en/of garandeert anonimiteit.
8. Een handelaar in cryptovaluta verhult zijn identiteit door bijvoorbeeld zijn diensten aan te bieden op darkweb-markten en/of door anonieme cryptotelefoons te gebruiken en/of door een anonieme communicatie-applicatie te gebruiken.
9. Een handelaar in cryptovaluta die de identiteit van zijn klanten en/of de herkomst van hun fondsen verhult door geen boekhouding of administratie te hebben waaruit de identiteit van zijn klanten en/of de herkomst van hun fondsen blijkt.
10. Cryptovaluta worden, zonder legaal economisch motief, vanaf een exchange-account uitgekeerd op een bankrekening van een andere (rechts)persoon dan de exchange-accounthouder.
11. Om als koper of verkoper van cryptovaluta anoniem te blijven en de compliance controle bij een cryptovaluta-exchange te ontwijken, wordt er verhuld door gebruik te maken van een niet-gereguleerde derde partij die cryptovaluta omzet in contant geld of andersom. Een legaal economisch motief voor een dergelijke tussenstap ontbreekt.
12. Het laten uitbetalen van de opbrengst van enig misdrijf in cryptovaluta op een anoniem adres en het omzetten van contant geld of giraal geld afkomstig uit enig misdrijf in cryptovaluta op een anoniem adres zijn op zichzelf handelingen van verhullende aard, nu als gevolg daarvan de rechthebbende op dat vermogen niet eenvoudig meer kan worden achterhaald. Deze intrinsiek verhullende eigenschap van cryptovaluta, als gevolg van de blokchaintechnologie, maakt het mogelijk om anoniem en buiten het zicht van overheden en financiële instellingen wereldwijd transacties te verrichten en vermogen te bezitten. Hoewel transacties in cryptovaluta voor iedereen zichtbaar zijn in de blockchain staat anonimiteit de koppeling met de identiteit van een (rechts)persoon in de weg. Deze hoge mate van anonimiteit bij het gebruik en bezit van cryptovaluta maakt dat cryptovaluta aantrekkelijk zijn gebleken als betaalmiddel en vermogensbestanddeel in het criminele circuit.
13. Een typische vorm van witwassen is wanneer cryptovaluta
afkomstig uit enig misdrijf worden omgezet in giraal geld en vervolgens contant
worden opgenomen in kleine tranches om zo onder de meldgrens te blijven, ook
wel bekend als ‘smurfen’.
Tevens blijkt uit het jurisprudentie-onderzoek naar witwassen
met cryptovaluta dat de volgende algemene typologieën passen bij het thema
cryptovaluta:
1. Een uitgavepatroon en/of (een) transactie(s) en/of vermogen die/dat niet
verklaarbaar is/zijn en/of in aanzienlijke mate niet in verhouding staat/staan
tot het op dat moment bekende legaal inkomen of vermogen (bijvoorbeeld zoals
bekend bij de Belastingdienst en/of financiële instellingen).
2. Het beheer of gebruik van een bankrekening, een (crypto)betaalkaart of een account
bij een cryptovaluta-exchange die op naam van een derde is gesteld, zonder
legaal economisch motief. Deze derde kan een (on)bewuste katvanger of een
rechtspersoon betreffen.
3. Een kenmerk dat veel gevallen van witwassen gemeen hebben is dat handelingen plaats
vinden die overigens – los van het beoogde witwassen – geen redelijk
bedrijfseconomisch doel kunnen dienen.
4. Een veelvuldig gebruikte methode is het bij wisselkantoren met grote regelmaat
inwisselen van grote hoeveelheden, in kleine coupures verdeelde, buitenlands
valuta tegen Nederlands geld. Dit gebeurt door koeriers of strolieden, die soms
door anderen – kennelijk toezichthouders – worden vergezeld. De aanbieders van
het geld gaan soms akkoord met ongebruikelijke, erg nadelige wisselcondities.
Deze methode heeft veelal betrekking op de opbrengsten uit drugshandel.
5. Een typische vorm van witwassen is het rondpompen van geld door veelvuldige
overschrijvingen tussen verschillende rekeningen. Credit en debet verrichtingen
volgen elkaar, om onverklaarbare redenen, in hoog tempo op en saldi gaan in één
maand van 0 naar enkele miljoenen euro’s en weer terug. Vaak wordt de paper
trail onderbroken door contante opnames of de aankoop van cheques.
Bewijsstukken getoond ter onderbouwing van de transactie, zoals overeenkomsten
van lening, koopcontracten, garanties en dergelijke, lijken vaak vals of
juridisch defect. Partijen bij een transacties schijnen soms verwant of zelfs
dezelfde personen te zijn.
6. Het feit dat er geen legale economische verklaring is voor de gewisselde
valutasoorten en de frequentie van de wisselingen.
7. Het ontbreken van een legale economische verklaring voor het wisselen van grote
geldbedragen.
8. Het contant omwisselen in een witwascyclus wordt vaak gedaan ter onderbreking van
de "papertrail".
9. Bij grote hoeveelheden contant geld in diverse valuta: het is een feit van algemene
bekendheid dat diverse vormen van criminaliteit gepaard gaan met grote
hoeveelheden contant geld in diverse valuta.
10. Bij fysiek vervoer van grote bedragen in contanten: het fysiek vervoeren
van grote bedragen in contanten brengt een aanzienlijk veiligheidsrisico met
zich.
11. Geldbedragen van behoorlijke omvang, in contante coupures,
die niet terug zijn te vinden in (officiële) boeken van en evenmin kunnen
worden verantwoord met stukken van reguliere handelsactiviteiten
12. Voorhanden hebben van grote hoeveelheden contant geld zonder noodzaak
daartoe op grond van bedrijf of beroep.
Ondergronds bankieren (2016)
Op basis van ervaringen vanuit Nederlandse opsporingsonderzoeken zijn op 1 augustus 2016 de volgende twee nieuwe nationale typologieën in het kader van ondergronds bankieren vastgesteld:
1. Geldbedragen die zijn gebundeld met kleine elastieken in pakketten van 100 stuks bankbiljetten, waarbij een aantal bundels van 100 stuks weer bij elkaar worden gebundeld is een typisch kenmerk van de bundeling van crimineel geld.
2. De volgende kenmerken of een combinatie van deze kenmerken duiden op criminele geldstromen:
· De overdracht van gelden vindt plaats op een openbare plek in plaats van een vaste locatie
· Er wordt gebruik gemaakt van een nummer/token bij de overdracht van gelden, identiteiten zijn niet bekend
· Geldoverdracht vindt plaats tussen verschillende nationaliteiten in plaats van binnen dezelfde etnische groep
· Er is sprake van taalbarrières
· Er is sprake van grote bedragen die worden overgedragen
· Er is communicatie door middel van versluierd taalgebruik
· Er is geen of slechts summiere administratie waarin namen ontbreken
· De overdacht van de gelden vindt plaats met behulp van geldkoeriers in plaats van op locatie
· De klanten hebben veelal criminele antecedenten
Op basis van ervaringen vanuit Nederlandse opsporingsonderzoeken zijn op 1 augustus 2016 de volgende twee nieuwe nationale typologieën in het kader van ondergronds bankieren vastgesteld:
1. Geldbedragen die zijn gebundeld met kleine elastieken in pakketten van 100 stuks bankbiljetten, waarbij een aantal bundels van 100 stuks weer bij elkaar worden gebundeld is een typisch kenmerk van de bundeling van crimineel geld.
2. De volgende kenmerken of een combinatie van deze kenmerken duiden op criminele geldstromen:
· De overdracht van gelden vindt plaats op een openbare plek in plaats van een vaste locatie
· Er wordt gebruik gemaakt van een nummer/token bij de overdracht van gelden, identiteiten zijn niet bekend
· Geldoverdracht vindt plaats tussen verschillende nationaliteiten in plaats van binnen dezelfde etnische groep
· Er is sprake van taalbarrières
· Er is sprake van grote bedragen die worden overgedragen
· Er is communicatie door middel van versluierd taalgebruik
· Er is geen of slechts summiere administratie waarin namen ontbreken
· De overdacht van de gelden vindt plaats met behulp van geldkoeriers in plaats van op locatie
· De klanten hebben veelal criminele antecedenten
Op basis van Nederlandse witwas-jurisprudentie zijn in 2024 de volgende witwas-typologieën vastgesteld in het kader van buitenlandse rechtspersonen en vastgoed:
1. Een buitenlandse rechtspersoon met een bankrekening in een land dat een bankgeheim heeft of had ten tijde van de transactie en via die bankrekening direct of indirect vastgoed financierde.
2. Contanten die worden gestort op een bankrekening van een buitenlandse rechtspersoon, bij een bancaire instelling in een land dat een bankgeheim heeft of had ten tijde van die storting(en) waarbij de contanten fysiek naar dat land worden gebracht.
3. Grote contante bedragen die worden gestort of opgenomen (voor bijvoorbeeld verbouwingen, (deel)betaling van een woning of auto) op of vanaf de bankrekening van een buitenlandse rechtspersoon.
4. De bankrekening van een buitenlandse rechtspersoon wordt direct of indirect gevoed door contante stortingen(indirect bijvoorbeeld via overboekingen vanaf andere bankrekeningen).
5. Een buitenlandse rechtspersoon waarbij de geregistreerde UBO niet dezelfde persoon is als de werkelijke UBO.
6. Een buitenlandse rechtspersoon waarbij de geregistreerde UBO verwant is aan de werkelijke UBO.
7. Het door een verwant persoon (familie, vrienden, trustee, etc.) van de werkelijke of geregistreerde UBO laten storten of opnemen van contanten op of vanaf de bankrekening van de buitenlandse rechtspersoon.
8. Legale inkomsten en (buitenlands) vermogen, zoals bekend bij de Belastingdienst, bieden geen verklaring voor uitgevoerde transactie(s) en/of het vermogen van een (werkelijke) UBO van een buitenlandse rechtspersoon.
9. Een buitenlandse rechtspersoon die vastgoed in bezit heeft en of financiert en niet voldoet aan haar belastingaangifte verplichting, in het land waar die verplichting geldt.
10. Er is sprake van een (verhulde) zelftransactie (bijvoorbeeld de (werkelijke) UBO van de buitenlandse rechtspersoon is dezelfde persoon als de begunstigde van een lening, hypotheek, schenking, loan-back).
11. Eigenschapsstructuur/zeggenschapsstructuur van de buitenlandse rechtspersoon lijkt gericht op verhulling van de werkelijke UBO (bijvoorbeeld door aan aandelenoverdracht of een UBO wissel ten tijde van de vastgoedtransactie).
12. De (werkelijke) UBO van een buitenlandse rechtspersoon of een aan die UBO verwant persoon verkoopt zijn woning aan de eigen buitenlandse rechtspersoon en blijft in die woning wonen.
13. Een natuurlijk persoon die geen formele rol (meer) heeft in een buitenlandse rechtspersoon handelt en/of neemt beslissingen alsof hij UBO is van die buitenlandse rechtspersoon.
14. Vastgoed dat wordt aangekocht door een buitenlandse rechtspersoon en dat wordt bewoond / gehuurd door familie of vrienden van de (werkelijke) UBO van die buitenlandse rechtspersoon.
15. Een buitenlandse rechtspersoon die vastgoed heeft of financiert waarbij de bewoners van dat vastgoed geen huur betalen (zoals wel is afgesproken in de huurovereenkomst).
16. Een buitenlandse rechtspersoon die een (hypothecaire) lening verstrekt;
- waarbij de afgesproken aflossing en/of rentebetaling niet wordt nagekomen, of;
- waarbij de betalingsafspraken niet worden nagekomen en waarop geen aanmaning tot betaling volgt, of;
- aan iemand voor wie het onmogelijk is een reguliere hypotheek en/of lening te krijgen, of;
- aan iemand die onvoldoende (legaal) inkomen heeft om aan de betalingsverplichtingen te voldoen.
17. Een buitenlandse rechtspersoon betaalt voor een object (vastgoed, auto) en dat object wordt geleverd of komt op naam van een natuurlijk persoon.
18. Een buitenlandse rechtspersoon die gebruik maakt van valse stukken als verhullingshandeling zoals koopovereenkomsten, hypotheekovereenkomsten, leenovereenkomsten, huurovereenkomsten en facturen ter onderbouwing van een transactie.
19. Een buitenlandse rechtspersoon waarvan de UBO verhult dat hij/zij feitelijk woonachtig is in Nederland.
Tevens blijkt uit het jurisprudentie-onderzoek naar buitenlandse rechtspersonen en vastgoed dat de volgende reeds bestaande typologieën passen bij dit thema:
1. De transacties staan niet in verhouding tot de inkomsten.
2. Het contant omwisselen in een witwascyclus wordt vaak gedaan ter onderbreking van de "papertrail".
3. Bij grote hoeveelheden contant geld in diverse valuta: het is een feit van algemene bekendheid dat diverse vormen van criminaliteit gepaard gaan met grote hoeveelheden contant geld in diverse valuta.
4. Bij fysiek vervoer van grote bedragen in contanten: het fysiek vervoeren van grote bedragen in contanten brengt een aanzienlijk veiligheidsrisico met zich.
5. Het feit dat ten aanzien van de verdachte geen economische activiteit bekend is in relatie tot de verschillende landen waarmee transacties werden verricht.
6. Het feit dat door de verdachte veel contacten werden (worden) onderhouden met personen met criminele antecedenten.
7. Het feit dat de verdachte iets weigert te verklaren over de herkomst van het geld.
8. Het feit dat Nederlanders in het buitenland geld op aldaar geopende bankrekeningen hebben staan om buiten het zicht van de Nederlandse autoriteiten en / of Nederlandse opsporingsdiensten te blijven.
9. Geldbedragen van behoorlijke omvang, in contante coupures, die niet terug zijn te vinden in (officiële) boeken van en evenmin kunnen worden verantwoord met stukken van reguliere handelsactiviteiten.
10. Voorhanden hebben van grote hoeveelheden contant geld zonder noodzaak daartoe op grond van bedrijf of beroep.
11. Een kenmerk dat veel gevallen van witwassen gemeen hebben is dat handelingen plaats vinden die overigens – los van het beoogde witwassen – geen redelijk bedrijfseconomisch doel kunnen dienen.
12. Een verfijndere methode is het werken met dekmantelorganisaties. De aanbieder van het geld zegt dan te handelen namens een bedrijf of vennootschap, veelal gevestigd in het buitenland. Hij geeft opdracht het geld over te maken naar een bankrekening van dat bedrijf, waarna het geld onmiddellijk van die rekening wordt opgenomen of verder wordt overgemaakt naar een andere rekening. Vaak zijn de gestorte bedragen onverklaarbaar hoog, gelet op de soort activiteit die de dekmantelorganisatie zou verrichten.
13. Een typische vorm van witwassen is het rondpompen van geld door veelvuldige overschrijvingen tussen verschillende rekeningen. Credit en debet verrichtingen volgen elkaar, om onverklaarbare redenen, in hoog tempo op en saldi gaan in één maand van 0 naar enkele miljoenen euro’s en weer terug. Vaak wordt de paper trail onderbroken door contante opnames of de aankoop van cheques. Bewijsstukken getoond ter onderbouwing van de transactie, zoals overeenkomsten van lening, koopcontracten, garanties en dergelijke, lijken vaak vals of juridisch defect. Partijen bij een transacties schijnen soms verwant of zelfs dezelfde personen te zijn.
1. Een buitenlandse rechtspersoon met een bankrekening in een land dat een bankgeheim heeft of had ten tijde van de transactie en via die bankrekening direct of indirect vastgoed financierde.
2. Contanten die worden gestort op een bankrekening van een buitenlandse rechtspersoon, bij een bancaire instelling in een land dat een bankgeheim heeft of had ten tijde van die storting(en) waarbij de contanten fysiek naar dat land worden gebracht.
3. Grote contante bedragen die worden gestort of opgenomen (voor bijvoorbeeld verbouwingen, (deel)betaling van een woning of auto) op of vanaf de bankrekening van een buitenlandse rechtspersoon.
4. De bankrekening van een buitenlandse rechtspersoon wordt direct of indirect gevoed door contante stortingen(indirect bijvoorbeeld via overboekingen vanaf andere bankrekeningen).
5. Een buitenlandse rechtspersoon waarbij de geregistreerde UBO niet dezelfde persoon is als de werkelijke UBO.
6. Een buitenlandse rechtspersoon waarbij de geregistreerde UBO verwant is aan de werkelijke UBO.
7. Het door een verwant persoon (familie, vrienden, trustee, etc.) van de werkelijke of geregistreerde UBO laten storten of opnemen van contanten op of vanaf de bankrekening van de buitenlandse rechtspersoon.
8. Legale inkomsten en (buitenlands) vermogen, zoals bekend bij de Belastingdienst, bieden geen verklaring voor uitgevoerde transactie(s) en/of het vermogen van een (werkelijke) UBO van een buitenlandse rechtspersoon.
9. Een buitenlandse rechtspersoon die vastgoed in bezit heeft en of financiert en niet voldoet aan haar belastingaangifte verplichting, in het land waar die verplichting geldt.
10. Er is sprake van een (verhulde) zelftransactie (bijvoorbeeld de (werkelijke) UBO van de buitenlandse rechtspersoon is dezelfde persoon als de begunstigde van een lening, hypotheek, schenking, loan-back).
11. Eigenschapsstructuur/zeggenschapsstructuur van de buitenlandse rechtspersoon lijkt gericht op verhulling van de werkelijke UBO (bijvoorbeeld door aan aandelenoverdracht of een UBO wissel ten tijde van de vastgoedtransactie).
12. De (werkelijke) UBO van een buitenlandse rechtspersoon of een aan die UBO verwant persoon verkoopt zijn woning aan de eigen buitenlandse rechtspersoon en blijft in die woning wonen.
13. Een natuurlijk persoon die geen formele rol (meer) heeft in een buitenlandse rechtspersoon handelt en/of neemt beslissingen alsof hij UBO is van die buitenlandse rechtspersoon.
14. Vastgoed dat wordt aangekocht door een buitenlandse rechtspersoon en dat wordt bewoond / gehuurd door familie of vrienden van de (werkelijke) UBO van die buitenlandse rechtspersoon.
15. Een buitenlandse rechtspersoon die vastgoed heeft of financiert waarbij de bewoners van dat vastgoed geen huur betalen (zoals wel is afgesproken in de huurovereenkomst).
16. Een buitenlandse rechtspersoon die een (hypothecaire) lening verstrekt;
- waarbij de afgesproken aflossing en/of rentebetaling niet wordt nagekomen, of;
- waarbij de betalingsafspraken niet worden nagekomen en waarop geen aanmaning tot betaling volgt, of;
- aan iemand voor wie het onmogelijk is een reguliere hypotheek en/of lening te krijgen, of;
- aan iemand die onvoldoende (legaal) inkomen heeft om aan de betalingsverplichtingen te voldoen.
17. Een buitenlandse rechtspersoon betaalt voor een object (vastgoed, auto) en dat object wordt geleverd of komt op naam van een natuurlijk persoon.
18. Een buitenlandse rechtspersoon die gebruik maakt van valse stukken als verhullingshandeling zoals koopovereenkomsten, hypotheekovereenkomsten, leenovereenkomsten, huurovereenkomsten en facturen ter onderbouwing van een transactie.
19. Een buitenlandse rechtspersoon waarvan de UBO verhult dat hij/zij feitelijk woonachtig is in Nederland.
Tevens blijkt uit het jurisprudentie-onderzoek naar buitenlandse rechtspersonen en vastgoed dat de volgende reeds bestaande typologieën passen bij dit thema:
1. De transacties staan niet in verhouding tot de inkomsten.
2. Het contant omwisselen in een witwascyclus wordt vaak gedaan ter onderbreking van de "papertrail".
3. Bij grote hoeveelheden contant geld in diverse valuta: het is een feit van algemene bekendheid dat diverse vormen van criminaliteit gepaard gaan met grote hoeveelheden contant geld in diverse valuta.
4. Bij fysiek vervoer van grote bedragen in contanten: het fysiek vervoeren van grote bedragen in contanten brengt een aanzienlijk veiligheidsrisico met zich.
5. Het feit dat ten aanzien van de verdachte geen economische activiteit bekend is in relatie tot de verschillende landen waarmee transacties werden verricht.
6. Het feit dat door de verdachte veel contacten werden (worden) onderhouden met personen met criminele antecedenten.
7. Het feit dat de verdachte iets weigert te verklaren over de herkomst van het geld.
8. Het feit dat Nederlanders in het buitenland geld op aldaar geopende bankrekeningen hebben staan om buiten het zicht van de Nederlandse autoriteiten en / of Nederlandse opsporingsdiensten te blijven.
9. Geldbedragen van behoorlijke omvang, in contante coupures, die niet terug zijn te vinden in (officiële) boeken van en evenmin kunnen worden verantwoord met stukken van reguliere handelsactiviteiten.
10. Voorhanden hebben van grote hoeveelheden contant geld zonder noodzaak daartoe op grond van bedrijf of beroep.
11. Een kenmerk dat veel gevallen van witwassen gemeen hebben is dat handelingen plaats vinden die overigens – los van het beoogde witwassen – geen redelijk bedrijfseconomisch doel kunnen dienen.
12. Een verfijndere methode is het werken met dekmantelorganisaties. De aanbieder van het geld zegt dan te handelen namens een bedrijf of vennootschap, veelal gevestigd in het buitenland. Hij geeft opdracht het geld over te maken naar een bankrekening van dat bedrijf, waarna het geld onmiddellijk van die rekening wordt opgenomen of verder wordt overgemaakt naar een andere rekening. Vaak zijn de gestorte bedragen onverklaarbaar hoog, gelet op de soort activiteit die de dekmantelorganisatie zou verrichten.
13. Een typische vorm van witwassen is het rondpompen van geld door veelvuldige overschrijvingen tussen verschillende rekeningen. Credit en debet verrichtingen volgen elkaar, om onverklaarbare redenen, in hoog tempo op en saldi gaan in één maand van 0 naar enkele miljoenen euro’s en weer terug. Vaak wordt de paper trail onderbroken door contante opnames of de aankoop van cheques. Bewijsstukken getoond ter onderbouwing van de transactie, zoals overeenkomsten van lening, koopcontracten, garanties en dergelijke, lijken vaak vals of juridisch defect. Partijen bij een transacties schijnen soms verwant of zelfs dezelfde personen te zijn.
Algemene typologieën
Er zijn twee oudere witwastypologieën die nog steeds van kracht zijn en relevant blijven, namelijk witwastypologieën uit de aanwijzing van het Openbaar Ministerie (OM) en typologieën uit de toelichting bij artikel 420 bis e.v. van het Wetboek van Strafrecht.
· het feit dat er geen legale economische verklaring is voor de gewisselde valutasoorten en de frequentie van de wisselingen;
. Het beheer of gebruik van een bankrekening, een (crypto)betaalkaart of een account bij een cryptovaluta-exchange die op naam van een derde is gesteld, zonder legaal economisch motief. Deze derde kan een (on)bewuste katvanger of een rechtspersoon betreffen. *
· het ontbreken van een legale economische verklaring voor het wisselen van grote geldbedragen;
· het ontbreken van een legale economische verklaring voor het wisselen van buitenlandse valuta;
· Een uitgavepatroon en/of (een) transactie(s) en/of vermogen die/dat niet verklaarbaar is/zijn en/of in aanzienlijke mate niet in verhouding staat/staan tot het op dat moment bekende legaal inkomen of vermogen (bijvoorbeeld zoals bekend bij de Belastingdienst en/of financiële instellingen). **;
· het contant omwisselen in een witwascyclus wordt vaak gedaan ter onderbreking van de "papertrail";
· bij grote hoeveelheden contant geld in diverse valuta: het is een feit van algemene bekendheid dat diverse vormen van criminaliteit gepaard gaan met grote hoeveelheden contant geld in diverse valuta;
· bij fysiek vervoer van grote bedragen in contanten: het fysiek vervoeren van grote bedragen in contanten brengt een aanzienlijk veiligheidsrisico met zich;
· het feit dat ten aanzien van de verdachte geen economische activiteit bekend is in relatie tot de verschillende landen waarmee transacties werden verricht;
· het feit dat meerdere wisseltransacties op één dag bij verschillende wisselkantoren/banken dan wel bij verschillende vestigingen van deze wisselkantoren/banken zijn uitgevoerd;
· het feit dat een aantal malen het geld ongeteld werd aangeleverd;
· het feit dat diverse malen geld in kleine coupures werd omgewisseld naar grote coupures;
· het feit dat de handel in verdovende middelen veel geld in kleine coupures oplevert;
· het feit dat de handel in verdovende middelen veel opbrengsten in verschillende valuta oplevert;
· het feit dat door de verdachte veel contacten werden (worden) onderhouden met personen met criminele antecedenten;
· de wijze waarop het geld werd vervoerd en/of aangeboden;
· het feit dat de verdachte iets weigert te verklaren over de herkomst van het geld;
· het feit dat het kennelijk de bedoeling was om de meldgrens te ontduiken;
· het feit dat er een beloning werd verkregen voor de door verdachte uitgevoerde wisseltransacties;
· het feit dat het verrichten van vele Money Transfers vanuit Nederland naar verschillende personen in het Caribische gebied dikwijls gepaard gaat met de smokkel van cocaïne van het Caribische gebied naar Nederland;
· bij (veelvuldig) gebruik van Money Transfers (het is een feit dat het aanmerkelijk duurder is om geld over te maken naar het buitenland via Money Transfers dan via girale transacties);
· het feit dat Nederlanders in het buitenland geld op aldaar geopende bankrekeningen hebben staan om buiten het zicht van de Nederlandse autoriteiten en / of Nederlandse opsporingsdiensten te blijven;
· het feit dat uit eerdere onderzoeken is gebleken, dat het wisselen van Britse ponden en Schotse ponden in kleinere coupures buiten het Verenigde Koninkrijk vaak in relatie kan worden gebracht met de handel in verdovende middelen;
· Geldbedragen van behoorlijke omvang, in contante coupures, die niet terug zijn te vinden in (officiële) boeken van en evenmin kunnen worden verantwoord met stukken van reguliere handelsactiviteiten;
· Voorhanden hebben van grote hoeveelheden contant geld zonder noodzaak daartoe op grond van bedrijf of beroep;
· Ongebruikelijke wijze van transport (verstoppen van contanten). Waarbij gedacht wordt aan het verstoppen van liquide middelen in niet voor transport van gelden bedoelde materialen bijvoorbeeld: hengsels of trekstangen van koffers, pakken luiers, shampoo flessen, in panty verpakt en verstopt onder kleding, verstopt in het lichaam.
* Deze algemene typologie is tot stand gekomen n.a.v. het jurisprudentie onderzoek naar witwassen met cryptovaluta in 2025
** Deze algemene typologie is ge-update n.a.v. het jurisprudentie onderzoek naar witwassen met cryptovaluta in 2025.
. Het beheer of gebruik van een bankrekening, een (crypto)betaalkaart of een account bij een cryptovaluta-exchange die op naam van een derde is gesteld, zonder legaal economisch motief. Deze derde kan een (on)bewuste katvanger of een rechtspersoon betreffen. *
· het ontbreken van een legale economische verklaring voor het wisselen van grote geldbedragen;
· het ontbreken van een legale economische verklaring voor het wisselen van buitenlandse valuta;
· Een uitgavepatroon en/of (een) transactie(s) en/of vermogen die/dat niet verklaarbaar is/zijn en/of in aanzienlijke mate niet in verhouding staat/staan tot het op dat moment bekende legaal inkomen of vermogen (bijvoorbeeld zoals bekend bij de Belastingdienst en/of financiële instellingen). **;
· het contant omwisselen in een witwascyclus wordt vaak gedaan ter onderbreking van de "papertrail";
· bij grote hoeveelheden contant geld in diverse valuta: het is een feit van algemene bekendheid dat diverse vormen van criminaliteit gepaard gaan met grote hoeveelheden contant geld in diverse valuta;
· bij fysiek vervoer van grote bedragen in contanten: het fysiek vervoeren van grote bedragen in contanten brengt een aanzienlijk veiligheidsrisico met zich;
· het feit dat ten aanzien van de verdachte geen economische activiteit bekend is in relatie tot de verschillende landen waarmee transacties werden verricht;
· het feit dat meerdere wisseltransacties op één dag bij verschillende wisselkantoren/banken dan wel bij verschillende vestigingen van deze wisselkantoren/banken zijn uitgevoerd;
· het feit dat een aantal malen het geld ongeteld werd aangeleverd;
· het feit dat diverse malen geld in kleine coupures werd omgewisseld naar grote coupures;
· het feit dat de handel in verdovende middelen veel geld in kleine coupures oplevert;
· het feit dat de handel in verdovende middelen veel opbrengsten in verschillende valuta oplevert;
· het feit dat door de verdachte veel contacten werden (worden) onderhouden met personen met criminele antecedenten;
· de wijze waarop het geld werd vervoerd en/of aangeboden;
· het feit dat de verdachte iets weigert te verklaren over de herkomst van het geld;
· het feit dat het kennelijk de bedoeling was om de meldgrens te ontduiken;
· het feit dat er een beloning werd verkregen voor de door verdachte uitgevoerde wisseltransacties;
· het feit dat het verrichten van vele Money Transfers vanuit Nederland naar verschillende personen in het Caribische gebied dikwijls gepaard gaat met de smokkel van cocaïne van het Caribische gebied naar Nederland;
· bij (veelvuldig) gebruik van Money Transfers (het is een feit dat het aanmerkelijk duurder is om geld over te maken naar het buitenland via Money Transfers dan via girale transacties);
· het feit dat Nederlanders in het buitenland geld op aldaar geopende bankrekeningen hebben staan om buiten het zicht van de Nederlandse autoriteiten en / of Nederlandse opsporingsdiensten te blijven;
· het feit dat uit eerdere onderzoeken is gebleken, dat het wisselen van Britse ponden en Schotse ponden in kleinere coupures buiten het Verenigde Koninkrijk vaak in relatie kan worden gebracht met de handel in verdovende middelen;
· Geldbedragen van behoorlijke omvang, in contante coupures, die niet terug zijn te vinden in (officiële) boeken van en evenmin kunnen worden verantwoord met stukken van reguliere handelsactiviteiten;
· Voorhanden hebben van grote hoeveelheden contant geld zonder noodzaak daartoe op grond van bedrijf of beroep;
· Ongebruikelijke wijze van transport (verstoppen van contanten). Waarbij gedacht wordt aan het verstoppen van liquide middelen in niet voor transport van gelden bedoelde materialen bijvoorbeeld: hengsels of trekstangen van koffers, pakken luiers, shampoo flessen, in panty verpakt en verstopt onder kleding, verstopt in het lichaam.
* Deze algemene typologie is tot stand gekomen n.a.v. het jurisprudentie onderzoek naar witwassen met cryptovaluta in 2025
** Deze algemene typologie is ge-update n.a.v. het jurisprudentie onderzoek naar witwassen met cryptovaluta in 2025.
Een kenmerk dat veel gevallen van witwassen gemeen hebben is dat handelingen plaats vinden die overigens – los van het beoogde witwassen – geen redelijk bedrijfseconomisch doel kunnen dienen.
· Een veelvuldig gebruikte methode is het bij wisselkantoren met grote regelmaat inwisselen van grote hoeveelheden, in kleine coupures verdeelde, buitenlandse valuta tegen Nederlands geld. Dit gebeurt door koeriers of strolieden, die soms door anderen – kennelijk toezichthouders – worden vergezeld. De aanbieders van het geld gaan soms akkoord met ongebruikelijke, erg nadelige wisselcondities. Deze methode heeft veelal betrekking op de opbrengsten uit drugshandel.
· Een verfijndere methode is het werken met dekmantelorganisaties. De aanbieder van het geld zegt dan te handelen namens een bedrijf of vennootschap, veelal gevestigd in het buitenland. Hij geeft opdracht het geld over te maken naar een bankrekening van dat bedrijf, waarna het geld onmiddellijk van die rekening wordt opgenomen of verder wordt overgemaakt naar een andere rekening. Vaak zijn de gestorte bedragen onverklaarbaar hoog, gelet op de soort activiteit die de dekmantelorganisatie zou verrichten.
· Een typische vorm van witwassen is het rondpompen van geld door veelvuldige overschrijvingen tussen verschillende rekeningen. Credit en debet verrichtingen volgen elkaar, om onverklaarbare redenen, in hoog tempo op en saldi gaan in één maand van 0 naar enkele miljoenen euro’s en weer terug. Vaak wordt de paper trail onderbroken door contante opnames of de aankoop van cheques. Bewijsstukken getoond ter onderbouwing van de transactie, zoals overeenkomsten van lening, koopcontracten, garanties en dergelijke, lijken vaak vals of juridisch defect. Partijen bij een transacties schijnen soms verwant of zelfs dezelfde personen te zijn.
· Een veelvuldig gebruikte methode is het bij wisselkantoren met grote regelmaat inwisselen van grote hoeveelheden, in kleine coupures verdeelde, buitenlandse valuta tegen Nederlands geld. Dit gebeurt door koeriers of strolieden, die soms door anderen – kennelijk toezichthouders – worden vergezeld. De aanbieders van het geld gaan soms akkoord met ongebruikelijke, erg nadelige wisselcondities. Deze methode heeft veelal betrekking op de opbrengsten uit drugshandel.
· Een verfijndere methode is het werken met dekmantelorganisaties. De aanbieder van het geld zegt dan te handelen namens een bedrijf of vennootschap, veelal gevestigd in het buitenland. Hij geeft opdracht het geld over te maken naar een bankrekening van dat bedrijf, waarna het geld onmiddellijk van die rekening wordt opgenomen of verder wordt overgemaakt naar een andere rekening. Vaak zijn de gestorte bedragen onverklaarbaar hoog, gelet op de soort activiteit die de dekmantelorganisatie zou verrichten.
· Een typische vorm van witwassen is het rondpompen van geld door veelvuldige overschrijvingen tussen verschillende rekeningen. Credit en debet verrichtingen volgen elkaar, om onverklaarbare redenen, in hoog tempo op en saldi gaan in één maand van 0 naar enkele miljoenen euro’s en weer terug. Vaak wordt de paper trail onderbroken door contante opnames of de aankoop van cheques. Bewijsstukken getoond ter onderbouwing van de transactie, zoals overeenkomsten van lening, koopcontracten, garanties en dergelijke, lijken vaak vals of juridisch defect. Partijen bij een transacties schijnen soms verwant of zelfs dezelfde personen te zijn.