skip to main content
NL EN
FIU-Nederland

Hypotheekfraude als ongebruikelijke transactie

Hoewel hypotheekfraude op zichzelf staand geen strafbaar feit is binnen het Wetboek van Strafrecht, gaat het in de praktijk om een vorm van valsheid in geschrifte of oplichting. Deze casus biedt meer inzicht in dit fenomeen.

In een vorige casus (huisvesting van criminaliteit) kwam de ondermijnde kant van vastgoed in de vorm van huisvesting van criminaliteit aan bod. Onderstaande casus gaat over een hieraan gerelateerd fenomeen: hypotheekfraude. Hoewel dit geen op zichzelf staand strafbaar feit binnen het Wetboek van Strafrecht is, gaat het in de praktijk om een vorm van valsheid in geschrifte of oplichting. Beide zijn voorbeelden van mogelijke gronddelicten van witwassen en kunnen daarmee bij de FIU-Nederland gemeld worden op grond van de subjectieve indicator.

Op basis van meldingen aan de FIU-Nederland over hypotheekfraude ontstaat inzicht in de verschillende motieven van de verdachten. Hierbij kan gedacht worden aan het mee willen gaan in de gekte van de huizenmarkt en daarom de salarisstrook vervalsen, het huisvesten van criminaliteit en daarom de herkomst van het geld verhullen, illegaal verdiend geld omzetten in vastgoed om dat vervolgens te verhuren, huizen uit het zicht houden van de belastingdienst.

Red flags

Het zijn enkele motieven die blijken uit de meldingen van de meldingsplichtige instellingen. Waar de meldingsplichtige instelling met name op kan letten zijn onduidelijke of complexe eigendomsstructuren, onverklaarbare salarissprongen, salarisstroken van bedrijven waarover helemaal niets te vinden is in openbare bronnen, onverklaarbare hoge salarissen, onregelmatigheden op bankafschriften zoals opvallend veel ‘tikkies’ of contante stortingen, onregelmatigheden in documentatie zoals verschillende adressen, wijziging van de aflos-methode vlak nadat het aflossen begonnen is of een ongebruikelijk percentage bij onderhandse vastgoedleningen. Het zijn voorbeelden van red flags die ook zijn vastgesteld in opsporingsonderzoeken naar hypotheekfraude.

Zo kwamen enige tijd geleden meerdere ongebruikelijke transacties bij FIU-Nederland binnen over mogelijke hypotheekfraude. Een meldingsplichtige instelling kwam de naam van één persoon erg vaak tegen bij verschillende ondernemingen met een zeer uiteenlopend karakter. De instelling ging verder met het onderzoek en ontdekte dat werkgeversverklaringen van deze ondernemingen wel erg vaak terugkwamen in hypotheekaanvragen. Hypotheekaanvragen die in sommige gevallen waren afgewezen omdat er gefraudeerd bleek te zijn met de verklaringen. Daarop werden de transacties gemeld en FIU-Nederland kon deze vervolgens koppelen aan meldingen vanuit andere meldingsplichtige instellingen en verder verrijken. Er kwam een netwerk naar voren waarop meerdere transacties verdacht zijn verklaard die inmiddels in onderzoek zijn bij de opsporingsdiensten.