Jaaroverzicht 2024: Bedrijven misbruikt als dekmantel
Criminelen maken op grote schaal gebruik van schijnbedrijven en katvangers om het financiële stelsel te misbruiken – dat is een van de verontrustende inzichten uit het nieuwste jaaroverzicht van de FIU. Uit analyses blijkt een grootschalig en georganiseerd misbruik van rechtspersonen. Achter ogenschijnlijk legale bedrijfsstructuren gaan complexe witwaspraktijken, belastingfraude en zelfs financiering van terrorisme schuil. Deze zorgwekkende ontwikkeling vraagt om een bredere, gezamenlijke aanpak dan het strafrecht alleen.

Meldingsplichtige instellingen, zoals banken en notarissen, melden ongebruikelijke transacties bij de FIU. In 2024 waren dit er bijna 3,5 miljoen. Dit is een sterke stijging ten opzichte van het jaar ervoor, toen het aantal ongebruikelijke transacties uitkwam op ruim 2 miljoen. Tegelijkertijd daalde het aantal verdacht verklaarde transacties van 180.578 in 2023 naar 118.408 in 2024. Deze verdachte transacties werden in 16.306 dossiers gedeeld met de opsporings-, inlichtingen-, en veiligheidsdiensten. De meldingen zijn de basis voor de analyses van de FIU. Ook in 2024 kwamen de meest uiteenlopende vormen van criminaliteit uit deze analyses. Voorbeelden zijn uitbuiting, sanctieontwijking, terrorismefinanciering, corruptie, kinderporno, drugshandel, milieucriminaliteit en cybercrime. Een aantal criminele gedragingen zag de FIU in 2024 herhaaldelijk terugkomen.
Misbruik rechtspersonen
In een aanzienlijk deel van de analyses komt het systematische misbruik van rechtspersonen voor. Rechtspersonen, zoals besloten vennootschappen, worden gebruikt voor criminele doeleinden. Bijvoorbeeld om te verhullen wie de werkelijke eigenaar is. Of om bepaalde grondstoffen, bijvoorbeeld voor de productie van drugs, te kunnen aankopen. Ook kwamen er netwerken van tientallen – en soms nog meer – rechtspersonen in beeld, die puur opgericht leken te zijn om het witwassen te versluieren. Malafide rechtspersonen komen ook nadrukkelijk terug in de analyses op het gebied van terrorismefinanciering.
Derdenbetalingen
Een ander risico dat in het jaaroverzicht wordt uitgelicht zijn derdenbetalingen. Bij dit soort betalingen levert een leverancier goederen of diensten aan een afnemer, en doet een derde partij de betaling. Er kunnen gegronde redenen zijn waarom betalingen via een dergelijke constructie worden uitgevoerd. Denk aan een afnemer gevestigd in een land zonder goed werkend bancair systeem die toch de goederen wil betalen. Inmiddels is echter duidelijk dat derdenbetalingen aanzienlijke risico’s met zich meebrengen. De daadwerkelijke afnemer en/of de herkomst van de gelden zijn namelijk niet transparant. En dat biedt mogelijkheden voor criminelen om in complexe constructies geld- en goederenstromen te versluieren.
Vastgoed
Een derde risico dat in 2024 herhaaldelijk terug kwam in de analyses van de FIU heeft betrekking op vastgoed. Het gaat hierbij om zowel het gebruik van vastgoed om witwassen mogelijk te maken, als om vastgoed gebruikt om het criminele proces te faciliteren. Denk hierbij aan het huisvesten van slachtoffers van seksuele uitbuiting.
Fraude
Tot slot voerden de FIU opnieuw volop analyses uit op verschillende vormen van fraude, waaronder zorgfraude. Hieruit kwam een beeld naar voren van toenemende complexiteit en verwevenheid met zware criminaliteit.
Samen zien we meer
Vanuit deze risico’s en fenomenen blijkt wederom hoe belangrijk samenwerking is binnen het Wwft-domein, om zo de integriteit van het financiële stelsel te waarborgen. Met dank aan de meldingen van de poortwachters en aan de interventies vanuit onze publieke partners. Samen zien we meer.
In dit jaaroverzicht deelt FIU-Nederland de belangrijkste cijfers, trends en ontwikkelingen uit 2024.
Ook interessant
-
Wist je dat… een ongebruikelijke transactie geen financiële transactie hoeft te zijn?
In Nederland zijn op dit moment 28 meldergroepen verplicht om ongebruikelijke transacties bij ons te melden die mogelijk duiden op witwassen, onderliggende delicten of terrorismefinanciering. Hierbij denk je al snel aan een financiële transactie. Dit is echter niet altijd het geval. In dit artikel lees je hoe het zit.
-
Vereenvoudigd meldformulier voor belastingadviseurs
Belastingadviseurs opgelet: vanaf nu is er voor uw meldergroep een vereenvoudigd meldformulier beschikbaar. Dit formulier bevat alleen nog transactiesoorten die voor uw meldergroep gelden. Voor accountants was al enige tijd een vereenvoudigd meldformulier beschikbaar, dit is nu ook geschikt gemaakt voor belastingadviseurs. Zowel in Nederland als in Caribisch Nederland.
-
Sextortion en seksueel misbruik van kinderen via livestreaming bestrijden
Financial intelligence draagt ook bij aan opsporing van online seksueel misbruik en uitbuiting van kinderen. Hierover verscheen onlangs een internationaal rapport, met herkenbare signalen voor melders, zoals betaaldienstverleners.